اف-100 (موسوم به Super Sabre) یک جت جنگنده بود که در نیروی هوایی امریکا از سال 1954 تا 1971 و در گارد ملی امریکا تا سال 1979 خدمت کرد. این جنگنده اولین جت جنگنده مافوق صوت در امریکا بود و رقیب میگ-19  که اولین جنگنده مافوق صوت شوروی بود، محسوب می شد. اف-100 به عنوان یک جنگنده بمب افکن در ویتنام حضور پیدا کرد و بعدها با اف-105 جایگزین شد که سرعتی معادل 2 ماخ داشت. اف-100 در ویتنام به عنوان هواپیمای پشتیبانی هوایی نخستین پروازهایش را انجام داد، اما بعدها جنگنده کارامدتری به نام آ-7 (کورسایر) که سرعتی زیر صوت داشت جایگزین آن شد. اف-100 همچنین در خدمت ناتو چندین عملیات برای همپیمانان آمریکا انجام داد.

نگاهی به تلاش کشورهای گمنام در حوزه بدون سرنشین‌ها پرنده های بدون سرنشین (UAV)

 

امروزه به بخشی ثابت در بسیاری از ارتش های جهان بدل شدند. اگر تا چند سال قبل تنها چند کشور صنعتی و ثروتمند به عنوان کاربران اصلی این وسایل پرنده به شمار می رفتند اما امروزه بسیاری دیگر از کشورها در 5 قاره جهان به طراحی و تولید پهپادها مشغول هستند.

 

ماموریتهایی از جمله شناسایی، رله ارتباطات مخابراتی و حمله به اهداف سطحی از جمله ماموریتهایی هستند که پهپادها امروزه به عهده دارند. بسیاری از علاقمندان به این حوزه با پرنده های بی سرنشین غربی مثل پردیتور و یا گلوبال هاوک آشنا هستند اما تعداد قابل توجهی از کاربران نیز نمی دانند که کشورهای در حال توسعه نیز با کمک صنایع بومی و داخلی خود موفق به تولید پهپاد شده اند که برخی از پهپادهای ناشناخته در فضای رسانه ای در زیر معرفی می شوند.

 

 

 رادار (Radar) از حروف اول کلمات Radio Detection and Ranging به معنای کشف و فاصله یابی رادیویی گرفته شده است. این اصطلاح را نیروی دریایی آمریکا در سال 1941 پیشنهاد داد و حدود 76 کشور آن را پذیرفتند.

 

هواپیماهای جنگنده ایران

Grumman F-14A Tomcat (Tehran – Mehrabad)

محبوبه عمیدی: یکشنبه‌ای که گذشت، بالاخره تارانیس، اولین شکاری بمب‌افکن بدون سرنشین ساخت بریتانیا رونمایی شد. به نظر می‌رسد این جنگنده فوق‌مدرن که طراحی اولیه آن از سال 2006/1385 و به درخواست وزارت دفاع این کشور آغاز شده، همان‌طور که اعلام شده بود دارای قابلیت‌های تجسس و شناسایی منحصر‌به‌فردی باشد.

به گزارش نیوساینتیست، تارانیس که برای استتار بهتر به شکل گوه طراحی شده است، حدود 8 تن وزن دارد. این جنگنده نه‌تنها می‌تواند مأموریت‌های متعددی را در مناطق جنگی به عهده بگیرد، بلکه به دلیل حمل حجم بالایی از مهمات قابلیت تخریب هواپیمای دشمن و اهداف از پیش تعیین‌شده را خواهد داشت.

نکته جالب‌توجه در این شکاری بمب‌افکن درصد بالای خودمختاری آن است تا آنجا که هواپیما می‌تواند در مواجه با هر هدف تصمیم نهایی را اتخاذ کند.
تارانیس حاصل تلاش دولت انگلستان برای ورود به حیطه هواپیماهای بدون سرنشین و غلبه بر انواع پریدتورهای ساخت شرکت جنرال‌اتومیکز متعلق به ایالات متحده است که در حال حاضر بهترین‌های این صنعت به شمار می‌روند.

تارانیس قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای دارد اما خلبان تمام‌خودکار با توانایی تصمیم‌گیری در مورد اهداف نظامی می‌تواند زنگ خطر را برای دنیای امروز به صدا درآورد.

نوئل شارکی، مهندسان روباتیک متخصص در زمینه سیستم‌های نظامی مستقل می‌گوید: «به نظر می‌رسد بریتانیا با ساخت تارانیس این بازی را برده است. با این حال وقتی از سیستم‌های تمام‌خودکار این جنگنده و قدرت و دقت بالای آن در شناسایی اهداف و تخریب مستقل آنها حرف می‌زنیم، زنگ‌های خطر برای من به صدا درمی‌آیند».

شارکی می‌گوید: «وقتی در صنایع نظامی از مأموریت ژرف حرف می‌زنیم، به مأموریتی فراتر از توان یک خلبان خودکار اشاره می‌کنیم. آیا این مأموریت‌ها توسط سیستم رباتیکی انجام خواهند شد که می‌تواند به شکل مستقل اهداف خودش را انتخاب کند و به تخریب آنها بپردازد؟ این بسیار ‌هشدار‌دهنده است چون چنین سیستمی نمی‌تواند میان شهروندان عادی با مبارزان تفاوت چندانی قائل شود».

لندماین‌اکشن که یک سازمان مین‌روبی است نیز نسبت به استفاده از سلاح‌های رباتیک خودمختار در فناوری‌های نظامی ابراز نگرانی کرده است. این سازمان به این نکته اشاره می‌کند که استفاده از ربات‌ها در نبرد باعث می‌شود آنها درست مانند یک منطقه مین‌گذاری شده و بدون در نظر گرفتن شرایط انسان‌هایی که با آنها برخورد خواهند داشت، عمل کنند.

جرالد هاوارت، وزیر استراتژی امنیت بین‌المللی انگلستان می‌گوید: «تارانیس از حداقل مداخله انسانی بهره خواهد برد اما خلبان خودکار در هر زمان این قابلیت را دارد که مستقل عمل کند».

سیمون بریانت بالاترین مقام نیروی هوایی سلطنتی انگلستان می‌گوید: «ما داریم به زمینه بسیار‌حساسی در صنایع نظامی نزدیک می‌شویم. اما به شما اطمینان می‌دهم همیشه در رأس تصمیم‌گیری‌های استراتژیک تفکر انسانی حاکم خواهد بود».

بررسی رادار AN/AWG-9 و AN/APG-71 تامکت-قسمت اول                 

هواپیمای F-14 Tomcat بیشتر به دلیل سیستم تسلیحاتی و راداری اش بسیار مشهور است. به طوری که سیستم راداری با قدرت رادار به کار رفته در هواپیمای تامکت در زمینه تعداد هدف در یک زمان، در هیج هواپیمای دیگری یافت نشده است. این رادار در حقیقت برای هدایت و کنترل موشک های قدرتمند فینیکس به وجود آمد. ترکیب چنین سیستم راداری مقتدری با سامانه تسلحاتی AIM-54 Phoenix به تامکت امکان این را می داد که به راحتی از ناو هواپیمابر حامل آن دور شود، بدون آن که برای آن ترسی از وجود دشمن نهفته باشد. با این سیستم راداری تامکت القابی چون Mini AWACS نیز پیدا کرد و حتی در نیروی هوایی کشورمان، این جنگنده بارها در نقش شناسایی جنگنده ها به عنوان هواپیمای پیش اخطار در معیت فانتوم ها بدون هیچ اسلحه ای پرواز کرده است. در مقاله زیر به تحلیل چگونگی طراحی AN/AWG-9 و خصوصیات آن خواهیم پرداخت:

اریش هارتمن،  خلبان تکخال جنگ جهانی دوم                              

جنگ جهانی دوم اگر چه یک تراژدی انسانی بود، اما همین جنگ خونین راه را برای وجود آمدن پیشرفت های بسیار در علوم هواپیمایی هموار ساخت. در دوران جنگ، هر روز مردم شاهد عبور صدها هواپیما از آسمان شهر و کشورشان بودند و حتی گاه پیش می آمد که درگیری ها بر فراز شهر ها صورت می گرفت. اما راستی که این هواپیماها نبودند که با هم درگیر می شدند، بلکه در داخل این هواپیماها خلبانانی قرار گرفته بودند که همگی، امیدهای کشورشان بودند که به جنگ با یکدیگر رفته بودند. یکی از این خلبانان، اریش هارتمن خلبان نیروی هوایی آلمان یا لوفت وافه بود که با پیروزی های شگفت انگیز و زیادی که به دست آورد، به قهرمان قهرمانان هوایی در طول تاریخ هوانوردی مشهور شد. این خلبان که در زمان جنگ هنوز 25 سال هم نداشت، کابوس خلبانان روسی بود و هواپیماهای روسی فراوانی را در دوران خدمتش سرنگون ساخت. در زیر، با هم تاریخچه کوتاهی از زندگی این خلبان را می خوانیم:

اریش هارتمن در اکتبر 1940 و در حالی که فقط هجده سال داشت، به نیروی هوایی آلمان ملحق شد و در مارس 1941 وارد مدرسه خلبانی شده و در اکتبر 1942، در زمانی که شاید جنگ جهانی دوم به اواسط خود نزدیک می شد، به عنوان خلبان جنگنده شکاری در سن بیست سالگی فارغ التحصیل شد. در آن زمان، نیروی هوایی آلمان و دیگر کشورهای درگیر، نیاز شدید به نیروی انسانی خصوصاً خلبان های ماهر و حرفه ای داشتند و همین علت باعث می شد که خلبانان بسیار جوان بلافاصله پس از اتمام دوره خلبانی به سرعت به خطوط مقدم جنگ فرستاده شوند، و هارتمن هم از این قاعده مستثنی نبود. او پس از به پایان رساندن تحصیل، به سرعت به فایتر وینگ 52 که مجهز به هواپیماهای مسراشمیت Me-109 بودند برای خدمت فرستاده شد. هارتمن تا آخرین روز جنگ در این اسکادران ماندگار شد و در بیش از 1400 سورتی پرواز عملیاتی موفق شد تعداد 352 فروند از هواپیماهای دشمن را سرنگون کند که خواب چنین تعداد پیروزی را هیچ خلبانی حتی در خواب هم نمی دید. بدین گونه هارتمن، موفق ترین خلبان در طول تاریخ شد که تا کنون در پروازهای عملیاتی شرکت کرده است.

در دوران جنگ جهانی دوم، همیشه بمباران کشورهای دور از دسترس مسئله ای مشکل ساز برای نیروی هوایی کشورهای درگیر در جنگ بود. چرا که خطرات زیادی یک بمب افکن را در حین پرواز دوربرد به کشور دشمن تهدید می کرد. رهگیری شدن به وسیله جنگنده های دشمن، اتمام سوخت، خرابی موتورها و نقص فنی، همه و همه از عواملی بودند که مانع از موفقیت در بمباران های استراتژیک دوربرد می شدند. پس از جنگ جهانی دوم، کم کم این ایده توسعه زیادی پیدا کرد و نتیجه همین پیشرفت، رقابت شدید شوروی و آمریکا، یعنی دو طرف جنگ سرد در ساخت بمب افکن های سنگین دوربرد شد. یکی از مهم ترین و پیشرفته ترین بمب افکن های ساخت شوروی که همواره موجب وحشت غرب بود، بمب افکن مافوق صوت سنگین Tu-22M، یعنی نمونه اصلاح شده همان بلایندر قدیمی بود. در مقاله زیر، به تفصیل به تشریح توانایی های این بمب افکن فراموش شده البته قدرتمند و مقتدر خواهیم پرداخت:

توانایی لحظه به لحظه بمباران طرف مقابل در جنگ سرد، برای شوروی و آمریکا حکم یکی از بزرگترین آرزو هایشان را داشت. ظاهراً هنوز قدرت بمباران های سنگین دو طرف به حدی نرسیده بود که آمریکا و شوروی بتوانند با هم درگیر نبرد های این چنینی شوند. بنابراین، هر دو کشور شروع به توسعه موشک های قاره پیمای خود کردند و هر روز با دست یافتن به فناوری پیشرفته تری، هر یک از طرفین قدرت خود را به رخ طرف مقابل می کشیدند. موشک های دوربرد تا اواخر جنگ سرد همچنان یکی از موضوع های داغ بحث های نظامی بین آمریکا و شوروی بود، اما انگار این دو کشور هم به این نتیجه رسیده بودند که هرگز بمباران موشکی نخواهد توانست جای عملیات انسانی را به طور کامل بگیرد، یعنی کاملاً جایگزین آن شود. در نتیجه آمریکا و شوری هیچ گاه از گسترش نیروی بمباران استراتژیکی که به وسیله هواپیماهای سنگین و دوربرد انجام می شد غافل نشدند.

بمب افکن مافوق صوت Tu-22M3 در حال انجام آزمایش واماندگی